Romantik ilişkiye başlamadan önce karşılıklı ilgiyi, çekimi ve bağlantıyı keşfetmek için yapılan romantik veya cinsel etkileşimlerden biri flörttür. Flörtün birden fazla işlevi bulunur. Flört, ilişki yaşanması potansiyel görülen bir kişiyle zaman geçirme ve onu daha yakından tanıma fırsatı sunar. Kişiler vakit geçirirken birbirlerinin kişiliği, değerleri, yaşam tarzları ve ilgi alanlarıyla ilgili daha fazla bilgi sahibi olurlar. Flört etmek, iki kişi arasında duygusal bir bağın oluşmasına yardımcı olabilir. Ortak ilgi alanları, değerler ve deneyimler paylaşmak, yakınlığın oluşmasındaki ve bağ kurulmasında ilk adımlardan biridir. Aynı zamanda flört aşamasındayken karşıdaki potansiyel romantik partner ile karşılıklı uyum hakkında fikir edinmek mümkündür. Ayrıca ilişki öncesinde flört etmek, iletişim becerisi ile birlikte güven inşası için de destekleyici olabilir.
Yeni nesil flört dünyasında, özellikle sosyal medyanın ve flört uygulamalarının varlığı ile birlikte, çok sık kullanmaya ve duymaya başladığımız 3 kavram karşımıza çıkar: Lovebombing, Gaslighting, Ghosting.
Lovebombing
Romantik ilişkilerde karşılaşılan bir fenomen olan lovebombing, ilk başta masum görünebilir ancak derinlemesine incelendiğinde oldukça zararlı sonuçlar doğurabilir. Lovebombing, bir kişinin romantik ilişkide diğerine aşırı sevgi, ilgi ve dikkat göstererek hızla bağ kurma ve kontrol sağlama çabasıdır. Ancak, bu aşırı ilgi ve dikkat genellikle manipülasyonun bir parçasıdır ve gerçek niyetlerini gizlemek için kullanılır. Lovebombing’in temel özelliklerinden biri, manipülatörün mağduru kısa sürede etkilemek için yoğun bir şekilde çaba göstermesidir. İlişki başladığında, manipülatör genellikle mağduru sürekli olarak övmek, onunla sürekli iletişim halinde olmak ve her isteğini yerine getirmek için elinden geleni yapar. Bu aşırı ilgi ve dikkat, mağdurun kendisini özel ve değerli hissetmesini sağlar ve manipülatöre güven inşa etmesinde yardımcı olur. Ancak, lovebombing’in altında yatan niyetler genellikle sağlıklı bir ilişki değil, kontrol ve manipülasyon arayışıdır. Manipülatör, mağduru bağımlı hale getirerek, istediği sonuçları elde etmeyi ve ilişkideki gücü ele geçirmeyi hedefler. Lovebombing’in bir sonucu olarak, mağdur genellikle manipülatörün gerçek niyetlerini görmekte zorlanır ve ilişkiyi sürdürmeye devam eder. Lovebombing’in zararlarından biri, mağduru duygusal olarak diğer kişiye bağımlı hale getirerek kendi özgürlüğünü ve bağımsızlığını kaybetmesine neden olmasıdır. Manipülatör, mağduru kendi güvenini ve değerini manipüle ederek kontrol altına almaya çalışır. Ayrıca, lovebombing, mağduru diğer ilişki dinamiklerinden ve potansiyel kırmızı bayraklardan (red flag) uzaklaştırarak ilişkiyi sağlıksız hale getirebilir.
Gaslighting
Gaslighting, bir kişinin diğerini kendi gerçeklik algısına karşı şüpheye düşürmek için manipülatif taktikler kullanmasıdır. Bu terim, 1944 yapımı “Gaslight” filmine dayanmaktadır, burada bir karakter, eşi üzerindeki psikolojik kontrolü artırmak için gaz lambalarını hafifçe açıp kapatarak onu delirdiğine ikna etmeye çalışır. Gaslighting, mağdurun deneyimlerini inkar etmek, ona duygularını sorgulatmak veya kendisini hatalı hissetmesine neden olmak için yalanlar ve çelişkili açıklamalar yoluyla uygulanan bir manipülasyon çeşididir.
Duygusal Manipülasyon: Duygusal manipülasyon için sık kullanılan duygulardan biri suçluluktur. Örneğin, bir tartışma sırasında suçlu kişi mağduru kendi duygularını ifade etmeye veya sınırlarını belirlemeye utandırarak, “Sensin beni bu şekilde hissettiren” gibi ifadeler kullanarak kişiyi suçlayabilir.
Yalan Söyleme ve Gerçekliği Değiştirme: Yalan söylemek ve gerçekliği çarpıtmak kişinin gerçeklik algısını sorgulamasına sebep olabilir. Örneğin, bir partner geçmişte yaşanan bir olayı çarpıtarak, “Sen o anı yanlış hatırlıyorsun, aslında böyle olmuştu” diyerek mağdurun güvenini sarsabilir.
İzolasyon: Kişinin aile üyeleriyle, arkadaşlarıyla veya sosyal destek sistemleriyle temasını kesmeye çalışmak ve kişiyi izole etmek de gaslighting örneğidir. Bu, manipülatörün kontrolünü artırmak ve mağduru başkalarından yardım veya doğrulama almaktan alıkoymak için yapılan bir taktiktir.
Dengesiz Davranışlar: Manipülatör, zaman zaman sevgi dolu ve anlayışlı davranırken, diğer zamanlarda manipülatif ve kaba davranabilir. Bu dengesizlik, mağduru kafası karışık bir durumda bırakarak kontrol altında tutmayı amaçlar.
Bu örnekler, romantik ilişkilerde ve flörtte gaslighting’in yaygın şekillerinden sadece birkaçıdır. Gaslighting, ilişki içinde güveni ve saygıyı zedeler ve mağdurları duygusal olarak yıpratır.
Ghosting
Ghosting, bir kişinin ani ve beklenmedik bir şekilde, genellikle herhangi bir açıklama veya iletişim olmadan, bir ilişkideki diğer kişiyle tüm iletişimini kesmesidir. Bu davranış, diğer kişiyi terk etme veya ilişkiyi sonlandırma biçimi olarak kullanılabilir. Ghosting, duygusal olarak yaralayıcıdır çünkü mağdur ani bir şekilde terkedilir ve ona sorunları çözme veya ilişkiyi sonlandırmak için konuşma fırsatı verilmez.
Flört aşaması, karşımızdaki insanla romantik ilişkiye başlamadan ve yatırımımızı bu ilişkiye yapmadan önce kendimizi ve karşımızdakini tanımak için keyifli ve işlevsel bir süreçtir. Ancak tüm bunlar olurken, yukarıda açıklamış olduğumuz üç kavramın da ötesinde, kendimizi duygusal yaralanmalardan korumak, ilişkilerde kişisel sınırlarımızı bilmek ve güvenli iletişim dinamikleri içinde bulunmak, kendimizle ve diğer insanlarla olan ilişkilerimizde oldukça önem arz etmektedir.
Yazan: Psikolog Fulya Özfidancı
